Szczegółowa tematyka egzaminu kwalifikacyjnego dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających energię elektryczną

EKSPLOATACJI

w zakresie G1

1. Podstawa prawna ustalenia szczegółowej tematyki egzaminu
Postawę prawną do ustalenia szczegółowej tematyki egzaminu stanowi par.8 ust.4 Rozporządzenia Ministra Gospodarki , Pracy i Polityki Społecznej  z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń , instalacji i sieci . (Dz.U. Nr 89 , poz. 828).


2.Określenie osób na stanowiskach eksploatacji
Są to osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń , instalacji i sieci energetyki cieplnej  i wykonujące prace w zakresie : obsługi , konserwacji ,  remontu , montażu i kontrolno-pomiarowym.


3.Postanowienia ogólne
Egzamin kwalifikacyjny powinien zapewniać jednolite wymagania dla wszystkich egzaminowanych. Wymagania egzaminacyjne powinny być podane pisemnie do wiadomości kandydatom ubiegającym się o potwierdzenie kwalifikacji co najmniej na 14 dni przed wyznaczoną datą egzaminu. Tematykę egzaminu  opracowano zgodnie z wymaganiami  określonymi w par.6 pkt.1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej  z dnia 28 kwietnia 2003 r. w zakresie energetycznym-gazowym GRUPA I


4.Szczegółowa tematyka egzaminu
Szczegółowa tematyka egzaminu obejmuje zakres wymaganej wiedzy jaką powinny wykazać się osoby, które będą mogły zajmować się eksploatacją na stanowisku DOZORU,  określona jest w par. 6 pkt.1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki , Pracy i Polityki Społecznej  z dnia 28 kwietnia 2003 r. Urządzenia, instalacje i sieci gazowe, do wyżej wymienionego Rozporządzenia podane są w załączniku nr 1 (Grupa 1)

4.1.Zasady budowy, działania oraz warunki techniczne obsługi urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych

• Ogólna charakterystyka przepisów i norm dotyczących budowy urządzeń sieci i instalacji elektroenergetycznych.
• Zasady budowy i działania urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych.
• Parametry techniczne eksploatowanych urządzeń (typ, rodzaj, moc, napięcie itp.).
• Dobór urządzeń do warunków środowiskowych.
• Zasady wyposażania urządzeń w aparaturę kontrolno-pomiarową, regulacyjną, automatykę oraz zabezpieczenia.
• Ochrona przeciwporażeniowa - techniczne środki ochrony. Ochrona przed dotykiem bezpośrednim i przy uszkodzeniu. Układy sieciowe i napięcia bezpieczne. Klasy ochronności urządzeń.
• Ochrona odgromowa i przeciwprzepięciowa.
• Umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną.

4.2. Zasady eksploatacji oraz instrukcje eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych

• Znajomość instrukcji eksploatacji w zakresie wykonywanych czynności.
• Czynności związane z uruchamianiem, obsługą w czasie normalnej pracy i zatrzymaniem urządzeń elektroenergetycznego.
• Zakresy i częstotliwość wykonywania zapisów ruchowych wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej.
• Terminy i zakresy przeprowadzania oględzin, przeglądów, remontów oraz prób i pomiarów.
• Przekazywanie urządzeń i instalacji elektroenergetycznych na poszczególnych zmianach.
• Zasady uruchamiania lub nakaz zatrzymania pracy urządzeń i instalacji elektroenergetycznych.
• Odstawienie urządzeń i instalacji z ruchu.

4.3. Zasady i warunki wykonywanie prac kontrolno-pomiarowych i montażowych

• Przygotowanie i przeprowadzenie prac kontrolno-pomiarowych.
• Zasady i warunki wykonywania pomiarów eksploatacyjnych w zakresie:
  •    podstawowych wielkości elektrycznych: prądu, napięcia i rezystancji,
  •    poboru mocy, zużycia energii elektrycznej i współczynnika mocy,
  •    skuteczności ochrony przeciwporażeniowej,
  •    ochrony odgromowej sieci, budynków i budowli.
• Zasady i metody wykonywania badań poszczególnych rodzajów urządzeń elektrycznych.
• Metody badań i charakterystyka przyrządów pomiarowych.
• Sporządzanie protokołów z badań i pomiarów.
• Zasady i warunki wykonywania prac montażowych urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych.

4.4. Zasady i wymagania bezpieczeństwa pracy i ochrony przeciwpożarowej oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy

• Obowiązki pracowników w zakresie bhp.
• Znajomość zagrożeń występujących na stanowisku pracy.
• Zasady organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych (rodzaj pracy i wydawanie poleceń, zasady przygotowania miejsca pracy.
• Narzędzia pracy i sprzęt ochronny. Klasyfikacja sprzętu ochronnego, terminy badań i zasady przechowywania.
• Zasady uwalniania spod napięcia i udzielania pomocy przedlekarskiej osobom porażonym prądem elektrycznym. Metody sztucznego oddychania i pośredni masaż serca.
• Wpływ urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych na możliwość powstania pożaru.
• Sprzęt przeciwpożarowy i zasady jego stosowania.

4.5. Instrukcje postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi lub urządzeń lub zagrożenia życia, zdrowia i środowiska

• Znajomość instrukcji postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi i otoczenia.
• Sposoby informowania osób kierownictwa oraz instytucji powołanych do usuwania awarii, gaszenia pożaru, itp.
• Znajomość telefonów i systemów alarmowych.
• Środki gaśnicze stosowane do likwidacji pożaru urządzeń, sieci i instalacji elektroenergetycznych.

Uwaga:

Osoba przystępująca do egzaminu kwalifikacyjnego powinna wykazywać się szczegółową znajomością postanowień zawartych w obowiązującej Ustawie z dnia 10.04.1997r.  „Prawo Energetyczne” , Ustawy z dnia 7.07.1994r. ”Prawo Budowlane” oraz rozporządzeń wykonawczych do tych Ustaw.
Ponadto powinna znać zasady wynikające z Przepisów Budowy Urządzeń Energetycznych, Przepisów Eksploatacji Urządzeń Energetycznych, Norm, Kodeksu Pracy oraz instrukcji stanowiskowych i zakładowych – wszystko w zakresie określonym  „Wnioskiem o sprawdzenie kwalifikacji ” – a także znać zasady udzielania pomocy przedlekarskiej.



Wybrane akty prawne i normy

1. Ustawa z dnia 10.04.1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 1997 r. nr 54, poz. 348 z póź. zm.).
2. Ustawa z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane (Jednolity tekst Dz. U. z 2000 r. nr 106, poz.1126 z póź. zm.).
3. Ustawa z dnia 24.08.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. nr 147 poz. 1229 z póź. zm.).
4. Ustawa z 12.09.2002 r. o normalizacji(Dz.U. z 2002 r. nr 169, poz.1386).
5. Kodeks pracy. Tekst ujednolicony. Dział 4 i 10 (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z póź. zm.).
6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia28.04.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci. (Dz.U. z 2003r. nr 89, poz. 828 z póź. zm.).
7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. 2013 poz. 492)
8. PN - IEC 60364. Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych (norma wieloarkuszowa).
9. PN-EN-12464-1. Światło i oświetlenie miejsc pracy. Część 1. Miejsca pracy we wnętrzach.
10. PN- EN 50144 -1:2002. Bezpieczeństwo użytkowania narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym. Wymagania ogólne.
11. PN-86/E-5003.01. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne.
12. PN- IEC 61024. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.

Literatura:

1. Z. Gryżewski: Prace pomiarowo-kontrolne przy urządzeniach elektroenergetycznych o napięciu znamionowym do 1 kV, COSiW SEP, wyd. IV, Warszawa 2002.
2. Z. Konopacki, Z. Gryżewski: Prace pomiarowo-kontrolne przy urządzeniach  elektroenergetycznych o napięciu znamionowym wyższym od 1 kV , wyd. II , Warszawa 1994.
3. F. Łasak: Błędy popełniane przy badaniach i pomiarach elektrycznych. Poradnik dla elektryka, Wydawnictwo Verlag Dashofer, wyd. I, Warszawa, 2006.
4. Zespół autorów pod redakcją J. Strzałki: Instalacje elektryczne i teletechniczne.  Poradnik montera i inżyniera  elektryka, Wydawnictwo Verlag Dashofer, Warszawa,  aktualizacja styczeń 2007.
5. J. Laskowski: Poradnik elektroenergetyka przemysłowego, wyd. V, Warszawa 2002.
6. G. Ługowski: Wytyczne oraz przepisy związane z eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, Warszawa 2000.
7. H. Markiewicz: Instalacje elektryczne, WNT, Warszawa 2000.
8. J. Strojny (redaktor pracy zbiorowej): Vademecum elektryka, Warszawa 2003.
9. T. Uczciwek: Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz ochrona przeciwpożarowa w elektroenergetyce, Warszawa 1998.
10. T. Uczciwek: Dozór i eksploatacja instalacji oraz urządzeń elektroenergetycznych w  zakładach przemysłowych i innych jednostkach gospodarczych, (Poradnik  szkoleniowy), Warszawa 2000.
11. T. Uczciwek: 102 pytania i odpowiedzi z zakresu instalacji elektrycznych i ochrony przeciwporażeniowej w urządzeniach i instalacjach o napięciu do 1 kV, Warszawa 2001