Szczegółowa tematyka egzaminu kwalifikacyjnego dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci gazowych wytwarzających, przetwarzających, przesyłających, magazynujących i zużywających paliwa gazowe
DOZORU
w zakresie G3
1. Podstawa prawna ustalenia szczegółowej tematyki egzaminu
Postawę prawną do ustalenia szczegółowej tematyki egzaminu stanowi par.8 ust.4 Rozporządzenia Ministra Gospodarki , Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń , instalacji i sieci . (Dz.U. Nr 89 , poz. 828).
2.Określenie osób na stanowiskach dozoru
Są to osoby kierujące czynnościami osób wykonujących pracę w zakresie : obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym oraz osoby na stanowiskach pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń , instalacji i sieci energetycznych-gazowych .
3.Postanowienia ogólne
Egzamin kwalifikacyjny powinien zapewniać jednolite wymagania dla wszystkich egzaminowanych. Wymagania egzaminacyjne powinny być podane pisemnie do wiadomości kandydatom ubiegającym się o potwierdzenie kwalifikacji co najmniej na 14 dni przed wyznaczoną datą egzaminu. Tematykę egzaminu opracowano zgodnie z wymaganiami określonymi w par.6 pkt.1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w zakresie energetycznym-gazowym GRUPA III
4.Szczegółowa tematyka egzaminu
Szczegółowa tematyka egzaminu obejmuje zakres wymaganej wiedzy jaką powinny wykazać się osoby, które będą mogły zajmować się eksploatacją na stanowisku DOZORU, określona jest w par. 6 pkt.1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki , Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. Urządzenia, instalacje i sieci gazowe, do wyżej wymienionego Rozporządzenia podane są w załączniku nr 1 (Grupa 3)
4.1.Przepisy w zakresie przyłączania urządzeń i instalacji do sieci , dostarczania paliw i energii oraz prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń , instalacji i sieci gazowych
- Przepisy dotyczące zasad przyłączania do wspólnej sieci urządzeń i instalacji gazowych.
- Przepisy z zakresie umów w sprawie dostarczania gazu.
- Obowiązki dostawcy i odbiorcy gazu, wynikające z przepisów prawnych
- Ograniczenia w dostawie i zużyciu gazu.
- Zasady dysponowania mocą urządzeń i instalacji gazowych.
-
Zasady prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń , instalacji i sieci gazowych.
4.2.Przepisy i zasady postępowania przy programowaniu pracy urządzeń , instalacji i sieci z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii - Zasady wytwarzania , przesyłu , rozdziału i racjonalnego użytkowania paliw i energii.
- Zasad programowania pracy urządzeń i instalacji gazowych.
- Zasady racjonalnego i oszczędnego użytkowania gazu.
- Okresowe analizy energochłonności.
-
Statystyka i sprawozdawczość techniczno-ekonomiczna.
4.3.Przepisy w zakresie eksploatacji, wymagania w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci - Charakterystyka ustawy z dnia 10.04.1997r. „ Prawo Energetyczne ” oraz aktów wykonawczych z zakresu eksploatacji urządzeń , instalacji i sieci gazowych.
- Dokumentacja techniczno-eksploatacyjna urządzeń , instalacji i sieci gazowych.
- Przyjmowanie urządzeń , instalacji i sieci gazowych do eksploatacji.
- Prowadzenie ruchu urządzeń i instalacji gazowych.
- Kwalifikacje osób zajmujących się eksploatacją urządzeń i instalacji energetycznych.
-
Instrukcje eksploatacji urządzeń , instalacji i sieci gazowych ; zawartość i układ instrukcji.
4.4.Przepisy dotyczące budowy urządzeń , instalacji i sieci oraz normy i warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać urządzenia , instalacje i sieci - Charakterystyka norm i warunków technicznych dotyczących budowy urządzeń, instalacji i sieci gazowych.
- Zasady budowy i działania urządzeń , instalacji i sieci gazowych.
- Wyposażenie urządzeń w aparaturę kontrolno-pomiarową i regulacyjno - zabezpieczeniową .
-
Umiejętność posługiwania się dokumentacją techniczną.
4.5.Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej , z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagań ochrony środowiska - Obowiązki osób dozoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy , bezpieczeństwa pożarowego i ochrony środowiska.
- Zagrożenia związane z eksploatacją urządzeń , instalacji i sieci gazowych.
- Organizacja wykonywania prac przy urządzeniach, instalacjach i sieciach gazowych .
- Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej osobom poszkodowanym.
-
Wpływ urządzeń , instalacji i sieci gazowych na skażenie środowiska (hałas, wibracje) i środki przeciwdziałania.
4.6.Zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urządzeń przyłączonych do sieci - Zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu określone w instrukcjach eksploatacyjnych i przeciwpożarowych.
- Zasady szkolenia pracowników w zakresie postępowania w warunkach zagrożenia.
-
Sprzęt gaśniczy – zasady stosowania i użytkowania.
4.7.Zasady dysponowania mocą urządzeń przyłączonych do sieci - Obowiązujące przepisy z zakresu ograniczeń poboru mocy i zużycia gazu.
- Zasady programowania pracy urządzeń i instalacji gazowych oraz wyłączeń urządzeń i instalacji odbiorczych dla zapewnienia dotrzymania wprowadzonych ograniczeń.
-
Ustalenia i weryfikacja taryf dla gazu.
4.8.Zasady i warunki wykonywania prac kontrolno–pomiarowych i montażowych -
Zasady wykonywania pomiarów eksploatacyjnych w zakresie :
• parametrów charakteryzujących urządzenia, instalacje i sieci gazowe,
• sprawności agregatów, urządzeń i instalacji gazowych,
• jakości nośników energetycznych,
• kontroli wskazań aparatury kontrolno – pomiarowej. - Sporządzenie protokołu z badań i pomiarów.
- Interpretacja i ocena wyników pomiarów.
- Zasady wykonywania prac montażowych urządzeń , instalacji i sieci energetycznych- gazowych, wymagane przepisami i normami.
Uwaga:
Osoba przystępująca do egzaminu kwalifikacyjnego powinna wykazywać się szczegółową znajomością postanowień zawartych w obowiązującej Ustawie z dnia 10.04.1997r. „Prawo Energetyczne” , Ustawy z dnia 7.07.1994r. ”Prawo Budowlane” oraz rozporządzeń wykonawczych do tych Ustaw.
Ponadto powinna znać zasady wynikające z Przepisów Budowy Urządzeń Energetycznych, Przepisów Eksploatacji Urządzeń Energetycznych, Norm, Kodeksu Pracy oraz instrukcji stanowiskowych i zakładowych – wszystko w zakresie określonym „Wnioskiem o sprawdzenie kwalifikacji ” – a także znać zasady udzielania pomocy przedlekarskiej.
Wybrane akty prawne i normy
1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Jednolity tekst Dz.U. 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późniejszymi zmianami)
2. Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz.U. 2010 r. Nr 232, poz. 1623).
3. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej ( J.t. : Dz.U. z 2002r. Nr 147 poz. 1229 oraz z 2003r. Nr 52 poz. 452).
4. Ustawa z 27 kwietnia 2001r.- Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62 , poz. 627, z późn. zm.).
5. Ustawa z dnia 30. 08.2001 r. O systemie zgodności (Dz.U. z 2010 Nr 138 , poz. 935).
6. Ustawa z dnia 21 grudnia 2000r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1125)
7. Kodeks pracy. Tekst ujednolicony. Dział 4 i 10 (Dz.U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń , instalacji i sieci . (Dz.U. Nr 89 , poz. 828).
9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. 2013 poz. 492)
10. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r.w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75 , poz. 690).
11. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz.U. 2010 nr 133 poz. 891)
12. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi ( Dz.U. 2013 poz. 820).
13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz.U. 2013 poz. 640)
14. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 sierpnia 1998 r. w sprawie ustalenia zakresu i wysokości opłat za nielegalny pobór paliw gazowych. (Dz.U. 1998 nr 118 poz. 761)
15. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych. (Dz.U. 1999 nr 74 poz. 836)
16. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. 2005 nr 243 poz. 2063)
17. Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 9 maja 2007 r. w sprawie sprawozdania z wyników nadzoru nad bezpieczeństwem zaopatrzenia w gaz ziemny (M.P. 2007 nr 33 poz. 384)
18. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 grudnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. 2007 nr 240 poz. 1753)
19. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu (Dz.U. 2009 nr 84 poz. 700)
20. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchomienia instalacji gazowych gazu ziemnego (Dz.U. 2010 nr 2 poz. 6)
21. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz.U. 2012 poz. 968)
22. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. 2012 poz. 1479)
Normy państwowe i zakładowe
1. PN-86/M-35001 Palniki przemysłowe gazowe. Wymagania ogólne.
2. PN-93/M-35350 Kotły grzewcze gazowe wodne niskotemperaturowe i średniotemperaturowe.
3. PN-86/M-40305 Urządzenia gazowe użytku domowego. Wymagania ogólne.
4. PN-79/M-40300 Kuchnie i kuchenki gazowe użytku domowego.
5. PN-87/M-40301 Gazowe grzejniki wody przepływowej. Wymagania i badania .
6. PN-87/M-40397 Ogrzewacze pomieszczeń gazowe konwekcyjne . Wymagania i badania.
7. PN-92/M-34503 Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby szczelności i wytrzymałości rurociągów.
8. PN-93/M-35350 Kotły grzewcze gazowe wodne niskotemperaturowe i średniotemperaturowe. Wymagania badania .
9. PN-92/N-01270 Wytyczne znakowania rurociągów.(ark. 01-14)
10. PN-92/N-01255 Barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa .
11. PN-92/N-011256/01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa.
12. PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja.
13. ZN-76/5202-07 Rurociągi do przesyłu tlenu w stanie gazowym . Wymagania techniczne montażu i odbioru.
14. ZN-76/5202-11 Rurociągi gazu koksowniczego. Wymagania wykonania i odbioru.
15. ZN-77/5202-12 Urządzenia służące do zaślepiania rurociągów gazów opałowych.
Literatura
1. Bąkowski K. : Gazyfikacja. Gazociągi , stacje redukcyjne , instalacje , urządzenia gazowe. Wyd. WNT Warszawa 1996r.
2. Bąkowski K. : Sieci gazowe. Projektowanie i budowa. ARKADY – Warszawa.
3. Dyb J. , Miś R. , Zawadzki T. : Egzamin kwalifikacyjny osób zajmujących się eksploatacją sieci , urządzeń i instalacji gazowych. Wyd. KeBe , Krosno 2001r.
4. Instalacje gazowe. Warunki techniczne z komentarzami. Wymagania odbioru i eksploatacji. Przepisy prawne i normy. Wyd. COBO-PROFIL Warszawa.
5. Praca zbiorowa : Energetyka z bieżącą aktualizacją. Wyd. EUROPEX , Kraków 2003r.
6. Warunki jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wyd. COBO-PROFIL Warszawa